1 lipca 2019 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, wprowadzających obowiązkowy mechanizm podzielnej płatności dla wybranych branż. Zmiany zaczną obowiązywać przedsiębiorców już niebawem, bo od 1 listopada br. Na czym polega mechanizm split payment? Kogo będzie dotyczył?

Idea split payment

Split paymant to mechanizm podzielonej płatności (MPP) za faktury. Zgodnie z nowymi przepisami, znajdzie on zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do transakcji  dokonywanych na rzecz innych podatników, czyli w relacjach B2B (firma-firma), nie zaś B2C (firma-osoba prywatna). 

Płacący korzysta wówczas z tzw. komunikatu przelewu. Stanowi on informację dla banku, że przedsiębiorca chce dokonać zapłaty z użyciem MPP. W odpowiedzi bank dzieli odpowiednio daną kwotę – płatność za towar odpowiadająca wartości netto trafia do sprzedawcy, zaś kwota stanowiąca wartość podatku VAT – na specjalny, założony w tym celu rachunek VAT prowadzony przez bank lub SKOK. 

Powodem wdrożenia split payment jest powiększająca się luka podatkowa w VAT. Nowy mechanizm ma na celu  przeciwdziałać nadużyciom podatkowym poprzez eliminację ryzyka odpływu podatników wraz z zapłaconym przez kontrahentów, a nieodprowadzonym przez podatników podatkiem VAT.

Podobny model podzielnej płatności funkcjonuje na terenie kilku europejskich krajów m.in. w Czechach i Włoszech.

Środki na rachunku VAT

Zgromadzone na rachunki VAT środki będą mogły być wypłacane wyłącznie w celu zapłaty zobowiązań podatkowych z tytułu:

• VAT do Urzędu Skarbowego, 
• VAT na rachunek VAT dostawcy,
• zwrotu kwoty VAT, wynikającej z korekty.

Przeznaczenie środków zgromadzonych na rachunku VAT na inne cele możliwe będzie tylko za zgodą Naczelnika Urzędu Skarbowego wydawaną w terminie 60 dni na pisemny wniosek podatnika, przy spełnieniu odpowiednich warunków.

Obowiązkowa podzielona płatność

Od 1 listopada dzielenie płatności będzie obowiązkowe wyłącznie dla transakcji powyżej 15 tys. zł i dotyczyć będzie sprzedaży 150 towarów i usług. Obowiązkiem stosowania płatności za pośrednictwem split payment objęte będą między innymi:

• branża paliwowa,
• usługi budowlane,
• dostawcy: stali, paliw, węgla, złomu, laptopów, smartfonów, komputerów, telewizorów, konsol do gier wideo, sprzętu elektronicznego, części do samochodów i motocykli, cyfrowych aparatów fotograficznych i kamer wideo.
  
  

 Są to branże określone w ustawie jako szczególnie „narażone na wyłudzenia skarbowe”.

Nowe zapisy na fakturach 

Podczas stosowania split payment konieczne będzie wystawianie faktur z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”. 

Kary za brak split payment

Na podatnika, który nie będzie stosował mechanizmu podzielnej płatności, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego będzie mógł nałożyć dodatkowe zobowiązania podatkowe. Maksymalna wysokość sankcji to 100% kwoty podatku wskazanego na fakturze, której dotyczy dana płatność.

Split payment w oczach przedsiębiorców

Obowiązkowy mechanizm podzielnej płatności spotkał się ze sporym sprzeciwem przedsiębiorców. Większość z nich obawia się konsekwencji zamrożenia środków. Pieniądze przekazane na rachunek VAT nie będą bowiem w pełnym dostępne i nie będzie można nimi swobodnie dysponować. Dla wielu, zwłaszcza małych firm, może okazać się to dużą przeszkodą w prowadzeniu biznesu.

Na plus wypada z kolei przyśpieszenie zwrotu podatku VAT. Od momentu złożenia deklaracji, Urząd Skarbowy będzie miał na to 25 dni bez możliwości przedłużania terminu.

Na plus wypadają z kolei brak stosowania podwyższonych odsetek od zaległości podatkowych i przyśpieszony zwrot nadwyżki VAT naliczonego.